VAR w piłce nożnej – czy było VARto?

Jeżeli oglądasz mecze piłki nożnej, z pewnością wiesz, że istnieje coś takiego, jak system VAR. Niemniej jednak, czy znasz dokładne zasady funkcjonowania tego systemu?

W obecnych czasach trudno wyobrazić sobie mecze piłkarskie bez VAR-u. Z drugiej strony, nie ulega wątpliwości, że są kibice, którym brakuje wiedzy na temat tego systemu. Nie wystarczy wiedzieć, że jest to system, który pomaga arbitrom. Takie stwierdzenie jest oczywiście prawdziwe, ale to znaczące uproszczenie.

Kiedy używa się VAR-u?

System VAR wykorzystuje się w czterech sytuacjach.

1. Czy gol został zdobyty prawidłowo?
   Prawidłowe zdobycie bramki to sytuacja, w przypadku której skorzystanie z VAR-u jest najbardziej prawdopodobne. Jest to związane, z tym że wystarczy minimalne przekroczenie przepisów i gol należy anulować. Przekroczeniem przepisu jest choćby zagranie ręką (takie, którego można było uniknąć) czy spalony. Zatrzymując się przy spalonych, w dobie VAR-u sędziowie muszą bardzo uważać – bo, co się dzieje, kiedy niesłusznie przerwie się akcję? Drużyna jest pokrzywdzona i nawet VAR nie pomoże. Warto jeszcze podkreślić, że dlatego spalone często gwiżdże się po zakończeniu akcji (czyli np. po tym, jak piłka wpadła do bramki). Dzięki takiemu podejściu nic nie stoi na przeszkodzie, aby bramkę uznać lub nie.
2. Bezpośrednia czerwona kartka
   Przy bezpośredniej czerwonej kartce sytuacja jest prostsza. Ewentualna interwencja VAR-u sprowadza się do pokazania słusznej lub niesłusznej czerwonej kartki. Warto też zadać sobie pytanie, czy stosowanie VAR-u nie powinno też dotyczyć drugiej żółtej kartki?
3. Czy należał się rzut karny?
   Przy rzucie karnym jest analogicznie jak przy bezpośredniej czerwonej kartce – możliwe jest niesłuszne zagwizdanie karnego, jak i pominięcie sytuacji, w wyniku której karny powinien zostać podyktowany.
4. Ukaranie niewłaściwego zawodnika
   Na koniec to, co najprostsze (i to, co zdarza się bardzo rzadko) – pomylenie zawodnika. Warto zaznaczyć, że jest to sytuacja, w przypadku której VAR interweniuje przy żółtej i czerwonej kartce.

Nie ma co ukrywać, że VAR to znacząca pomoc. Niemniej jednak jest to system, który może wzbudzać kontrowersje.

Kontrowersyjne decyzje

Dlaczego VAR wzbudza kontrowersje? Wydaje się, że jest to pytanie, na które nie ma jednej odpowiedzi.

Skupiając się na szczegółach, zacznijmy od świadomości – można odnieść wrażenie, że ludzie nie zawsze wiedzą, kiedy VAR jest używany (a świadomość jest najważniejsza). Niewątpliwym problemem są również przepisy – jaka część kibiców wie, kiedy ręka powinna zostać odgwizdana? Pewnie niewielka.

Kiedy jeszcze dojdzie brak konsekwencji, w głowie może pojawić się spore zamieszanie. Na koniec rzut karny, rzut karny to nie gol, ale umówmy się, szansa na gola jest ogromna. Biorąc to pod uwagę, ewentualny błąd może znacząco wpłynąć na losy meczu. Ponadto nie można zapominać o tym, że nie każdy kontakt to faul. Co więcej, nietrudno wyobrazić sobie sytuację, w której mamy kontakt i jednoczesne symulowanie.

Wypada też wspomnieć o minimalnych spalonych i niejasnych sytuacjach. Słyszy się opinie, wedle których gwizdanie minimalnych spalonych jest błędem. Trudno nawiązać do konkretów, ale mówi się o tym, że obecna technika nie pozwala na to, aby rozpatrywać stykowe sytuacje (podczas decyzji wykorzystuje się stosowną klatkę wideo).

Przy niejasnej sytuacji decyzja z boiska nie ulega zmianie.

Mecz dalej sędziują ludzie

Wszyscy mają prawo do własnych opinii, ale jedna uwaga – trzeba pamiętać o tym, że za VAR odpowiadają ludzie. System VAR sprawił, że za sędziowanie odpowiada więcej osób, a każdy człowiek może się pomylić (nawet wtedy, gdy część osób ma do dyspozycji powtórki).

Można odnieść wrażenie, że jest to coś, o czym się zapomina. VAR miał ograniczyć błędy i to na pewno się dzieje. Naturalnie zawsze może też być lepiej, myślę, że każdy system należy doskonalić.